Już 1 lipca wchodzą bowiem w życie fundamentalne nowelizacje kodeksu karnego, kodeksu karnego wykonawczego i kodeksu postępowania karnego, wprowadzone m.in. ustawą nowelizującą z dnia 20 lutego 2015 roku (Dz.U. 2015, poz. 396). Wśród wielu zmian niemal niezauważone przemknęły dwa zapisy tej ustawy, stwarzające szansę na złagodzenie odpowiedzialności dużej grupy skazanych.
Niewiele osób bowiem wie, że jeśli przed 1 lipca 2015 roku zostały prawomocnie skazane na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – a zatem najpopularniejszą w Polsce karę (adwokat sprawy karne) – to po tej dacie mogą złożyć wniosek o zamianę tej kary na karę ograniczenia wolności lub karę grzywny w stosunku 1:2, tj. jeden dzień pozbawienia wolności równy będzie dwóm dniom jej ograniczenia lub dwóm stawkom dziennym grzywny. Jeżeli orzeczona zostanie grzywna, nie może ona jednak przekroczyć 810 stawek dziennych, a zatem przy zamianie najpopularniejszej chyba kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, maksymalna grzywna wyniesie 810 stawek dziennych, co odpowiada 405 dniom pozbawienia wolności ( 1 rok 3 miesiące i 15 dni). Pozostały zaś okres pozbawienia wolności zostanie skazanemu odpuszczony. Wysokość stawki dziennej grzywny będzie ustalana indywidualnie, z uwzględnieniem stosunków osobistych i majątkowych skazanego, a zatem zależnie od tego, ile będzie w stanie zapłacić.
Możliwość zamiany kary pozbawienia wolności na grzywnę lub ograniczenie wolności może mieć kolosalne znaczenie z punktu widzenia istotnego dla wielu osobnego zatarcia skazania (prawnik). W wyniku zatarcia skazania skazany staje się w świetle prawa ponownie osobą niekaraną i może np. wykonywać niektóre zawody. Po nowelizacji zatarcie skazania na karę ograniczenia wolności następuje po upływie 3 lat od wykonania kary, a na grzywnę – już po upływie roku. Jeżeli skazany znajduje się na początku okresu próby i zależy mu na szybszym wyczyszczeniu swojej karty karnej, zwłaszcza zamiana na grzywnę może być bardzo korzystna. Możliwość ta dotyczy jednak tylko skazanych, którzy uzasadniają przypuszczenie, że grzywna zostanie uiszczona, a zatem posiadających na nią środki. Zamiana kary nie będzie także możliwa wobec osób, które nie wykonały nałożonego wraz z karą warunkową zawieszoną nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub obowiązku naprawienia szkody.
Podobne możliwości daje nowelizacja tym osobom, co do których przed 1 lipca 2015 roku nie tylko orzeczono, ale również prawomocnie zarządzono wykonanie kary wcześniej zawieszonej, o ile nastąpiło to z przyczyn innych niż wymierzenie nowej kary pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione w okresie próby. Tacy sprawcy od 1 lipca 2015 roku mogą składać wnioski o zamianę już zarządzonej, a nawet już wykonywanej kary pozbawienia wolności na karę ograniczenia wolności w formie wykonywania pracy na cele społeczne. W wyniku zamiany kary na karę wolnościową będą oni mogli opuścić zakład karny, a ich skazanie znacznie szybciej się zatrze, tj. z upływem 3. a nie 10 lat od wykonania kary.
Nowe zapisy są wyrazem nowej polityki karnej polskiego państwa, nastawionej na kary wolnościowe, a nie karę pozbawienia wolności. W tej sytuacji zdecydowano się stworzyć możliwość skorzystania z dobrodziejstw nowego systemu również sprawcom skazanym przed 1 lipca 2015 roku. Nowe możliwości są elastyczne i zachęcamy do skorzystania z nich!
Podstawa prawna:
art. 16 i 17 ustawy z dnia 20 lutego 2015 o zmianie ustawy – Kodeks karny i niektórych innych ustaw, Dz.U. 2015 poz. 396.